de productie in vraag gesteld: industriële, biologische en eerlijke landbouw, van hier en elders

Volgens de Voedsel en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties wordt wereldwijd een derde van het geproduceerde voedsel weggegooid. In ontwikkelingslanden vooral door slechte wegen en misoogsten, in het westen vaak gewoon als het gevolg van overschotten, omdat we het niet op krijgen. Is eerbied voor voedsel, voor de eerlijke en duurzame productie ervan, een bewuste keuze voor de westerse consument, en kan hij er ook de meer dan 900 miljoen hongeringen in het Zuiden mee helpen? Dimensie 3, het blad van de Belgische ontwikkelingssamenwerking, ging de boer op.

Aan het woord:

• BLADZIJDE 1:
  1. Piet Van Themsche (voorzitter Boerenbond)
  2. en Catherine (lid van een gemeenschappelijke aankoopcentrale)
• BLADZIJDE 2:
  3. Guy Mergeai (hoogleraar tropische landbouwkunde Gembloux)
  4. en Shenggen Fan (directeur-generaal International Food Policy Reasearch Institute)

1. “Goede of slechte boeren, dat bestaat niet”

Voor Piet Van Themsche, voorzitter van de Boerenbond en Agricord, moeten beide landbouwsystemen, korte keten en traditioneel, naast elkaar bestaan. De boer maakt zelf de keuze, vanuit een economische logica.

In Europa groeit het deel van de markt dat vraagt naar duurzame
productiemethodes, bio, korte keten of andere, waarbij nabijheid
tussen producent en consument centraal staat. De landbouw
moet op die kans inspelen, maar het blijft een niche, die momenteel goed is
voor maximum 5% van de voedselproductie.
Anderzijds zie je een evolutie van verduurzaming in de traditionele mainstream
landbouw. Meer met minder. Dat betekent met minder inputs de effectiviteit
verhogen, onder meer door genetica en teelttechnieken. De laatste 15 jaar zie
je daardoor erg gunstige evoluties in het gebruik van bestrijdingsmiddelen,
verzuring of de emissie van fi jn stof. In de toekomst zal men aan de traditionele
landbouw nog meer beperkingen opleggen, vanuit de maatschappelijke vraag
naar biodiversiteit, waterkwaliteit, klimaat. Deze kosten, die niet in de marktprijs
verrekend kunnen worden, zullen door de maatschappij gedragen worden. De
korte keten van zijn kant rekent die extra kosten rechtstreeks door aan de
consument. Wat de duurzaamheid van de landbouw betreft, zal het economische
steeds dé drijfveer van de boer blijven. De vraag of hij er zijn boterham
kan mee verdienen, zal steeds zijn keuze voor deze of gene methode bepalen.
Nog vanuit economisch oogpunt kan de korte ketenlandbouw, die evenwaardig
is aan de zeer gespecialiseerde landbouw, maar een deel van het
verhaal zijn. Men mag niet vervallen in het nostalgische verhaal van de
zelfvoorzienende boer. Ernaast moet immers de zeer gespecialiseerde en
heel productieve traditionele landbouw zijn rol blijven vervullen. De globale
tendensen zoals de uitbreiding van de megasteden, de klimaatontwikkeling
en de evolutie naar hernieuwbare energie maken die vraag noodzakelijk.
Wel dienen de globale inspanningen, zoals nu binnen de G20, te worden
verdergezet om de recente volatiliteit van de voedselprijzen een halt toe
te roepen. Want de vraag blijft of men voedsel, als basisrecht, wel als een
gewoon handelsgoed kan behandelen.

3. “Voor mij is agro-ecologie de toekomst”

Guy Mergeai is hoogleraar tropische landbouwkunde bij Gembloux Agro-Bio Tech (Faculteit Landbouwwetenschappen, Ulg)

Door het besef dat fossiele energie stilaan uitgeput raakt, dat
intensieve landbouw zoals we die kennen in de toekomst niet
meer zal kunnen worden bedreven, groeit de belangstelling voor
agro-ecologische technieken. Maar dit besef is groter in het noordelijk halfrond.
Ik geef les aan Afrikaanse beursstudenten die meestal een klassieke
opleiding hebben genoten en niet speciaal geïnteresseerd zijn in bio. Maar de
producenten in het Zuiden hebben geen keuze, ze beschikken immers niet
over voldoende middelen om grote machines en productiemiddelen te kopen.
Ik leer hen hoe de natuurlijke processen optimaal kunnen worden benut. Ook
sommige technieken van hun voorouders hebben hun nut bewezen en zijn
zelfs interessant om in het Noorden te worden toegepast.
Ik onderricht vooral agro-ecologie, een landbouwsysteem dat de natuurlijke
orde zoveel mogelijk respecteert en het gebruik van productiemiddelen
beperkt. ‘Bio’ is zulk een landbouwsysteem, maar niet het enige. Ik ben
pragmatisch ingesteld. Volgens mij zou er niet voldoende eten zijn voor
iedereen als nu al meteen op bio zou worden overgestapt. We mogen immers
niet vergeten dat de Arabische revoluties verband houden met de voedselprijzen.
Deze extreem droge landen kunnen nooit genoeg produceren om in
hun voedselbehoeften te voorzien. Bovendien is in de meeste ontwikkelingslanden
een ‘groene revolutie’ (een grotere landbouwproductie met behulp
van kunstmest, pesticiden, tractoren enz.) niet realiseerbaar, als gevolg van
de hoge kostprijs, het gebrek aan brandstof en de moeilijkheid grote arealen
te bewerken met de schaarse middelen van de landbouwers daar. Daarnaast
moet je rekening houden met de dreigende uitputting van de grond. Om de
honger in de wereld uit te roeien, is agro-ecologie een oplossing, zoals Olivier
De Schutter (Speciaal rapporteur van de VN voor het recht op voedsel) het
stelde (zie Dimensie 3 – 2/2011). Voor mij is agro-ecologie de toekomst van
de landbouw.

4. “De wereld voeden met biolandbouw is niet voor morgen”

Shenggen Fan, directeur-generaal van het International Food Policy Research Institute, zet zijn visie uiteen over de rol van de biologische landbouw in de voedselproductie.

De biologische landbouw moet in Europa en de VS zeker gepromoot
worden. De mensen daar kunnen zich biologische voeding
veroorloven. Zo zijn er in de VS mensen die bereid zijn drie keer
meer te betalen voor biologische dan voor niet-biologische voeding.
Maar in ontwikkelingslanden zou ik voorzichtig zijn omdat de opbrengsten op
dit moment nog te laag zijn. We moeten immers voldoende voedsel produceren
voor iedereen én ervoor zorgen dat de kleine boeren er baat bij hebben.
Want als zij biologisch voedsel produceren, zal niemand het kopen. Daarom
moeten de biologische boeren van Azië en Afrika toegang krijgen tot de markten
in Europa en de VS, waar de mensen de hogere prijzen kunnen betalen.
Men zegt soms dat de ecologische aanpak goedkoper is voor de kleine boer.
Maar dat is slechts een deel van de waarheid. Bioboeren hoeven inderdaad
geen kunstmest en dergelijke aan te kopen. Vergeet echter niet dat de
opbrengst kleiner is, waardoor de kost per eenheid van productie hoger kan
liggen. Bovendien vereist biolandbouw meer werk, met andere woorden de
arbeidskost is hoger. Je moet met alles rekening houden.
Biologische landbouw is oké, maar alleen als en de kleine boeren er baat
bij hebben, en er globaal voldoende voedsel is. We kunnen dit niet in een
handomdraai realiseren. Er is een transitie nodig naar een milieuvriendelijke,
ecologische landbouw.

download de hele publicatie hier

BLADZIJDE 1: Piet Van Themsche (voorzitter Boerenbond) en Catherine (consument)

KLIK OP DE PRENT VOOR GROTERE WEERGAVE

BLADZIJDE 2: Guy Mergeai (hoogleraar Gembloux) en Shenggen Fan (directeur IFPRI)

KLIK OP DE PRENT VOOR GROTERE WEERGAVE

70 organisaties ondertekenen engagementsverklaring om Limburg tegen 2020 klimaatneutraal te maken – Boerenbond weigert

“De Maeklong groentemarkt in Thailand wordt elke dag verschillende keren letterlijk overreden door een trein.”
opgepikt via hetkanWel.nl. Wil je meer tips over groener, eerlijker en leuker leven, ga er eens kijken!

Het klinkt misschien absurd. Misschien denk je wel dat het onzin is, maar het zou weleens erger kunnen zijn dan we denken. De landbouw en voedselproductie in Nederland lopen gevaar. Boeren krijgen te weinig voor hun waar.

zo begint Dick Veerman op Foodlog het artikel “Foodlog Café Live: op zoek naar de marges“.

Dat het slecht gaat met de prijs die boeren krijgen voor hun product is onderhand gekend. In Nederland wordt er druk over gediscussieerd. En zelfs Rabobank sloeg vorige week alarm.

Vertegenwoordigers van zo’n 70 organisaties, van vakbonden en werkgeversorganisaties over sectorfederaties tot hogescholen uit onze provincie hebben afgelopen week in het provinciehuis een engagementsverklaring ondertekend om onze provincie tegen 2020 klimaatneutraal te maken. Alleen de vertegenwoordigers van de Boerenbond weigerden de verklaring te ondertekenen, omdat ze aanstoot nemen aan het voorstel om de vleesconsumptie drastisch in te krimpen. Bekijk hun supersullige uitleg op TVL-nieuws.

Spijtig. Enkele topmanagers van een Italiaanse asbestfabriek werden in 2006 in Italië veroordeeld. Onder hen ex-spoorbaas Karel Vinck, bestuurder van Eternit Italië. Kaderleden van Eternit hadden de gezondheidsrisico’s verbonden aan het werken met asbest in grove mate veronachtzaamd. Ik wens de Boerenbondtop hetzelfde toe. Schuldig verzuim heet dat.

Want dit zijn de gevolgen van de klimaatsverandering:

De beloofde regen voor de tweede week van mei, bleef veelal beperkt tot wat gedruppel. Geert Verhiest, gewasbeschermingsspecialist bij toeleverancier Sanac, waarschuwt in Boer&Tuinder voor droogtestress bij gewassen als bieten, maïs en granen. “Wie laat nog winter- of wisseltarwe zaaide, heeft fout gekozen en riskeert misschien niets te oogsten”,

zegt Verhiest op vilt.be.

Er davert een trein over de groentemarkt in Vlaanderen. En die trein heeft een naam: Boerenbond.

Limburg@work op TVL: korte keten en fair trade in toekomstig fairtradeprovincie Limburg in beeld gebracht

Dit filmpje (10′) liep in het weekend van 5 en 6 juni 2010 in een lus tijdens het programmablok ‘limburg@work’ op TV Limburg.

Wat komt aan bod: fairtrade@work bij Carglass, Boerenbond en Oxfam Fairtrade lanceren samen fairtradechocomelk, voedselteams, hoeveverkoop… kortom alles wat een FairTradeGemeente en toekomstige FairTradeProvincie aanbelangt: regiofair in de praktijk.

 

Limburg@Work houdt je wekelijks op de hoogte van het economische reilen en zeilen in onze provincie. Elke week gaat Limburg@Work dieper in op de meest actuele economische onderwerpen. Dit themamagazine zit boordevol informatie voor werknemers, werkgevers en zelfstandigen. Limburg@Work, ieder weekend op TV Limburg. (behalve in juli en augustus)

Uitzending gemist: schrijf je in op de website van TVL.

Schaamteloos plagiaat? Delhaize lanceert Boerenbondmelk in winkels en gooit duurzaam imago definitief te grabbel

UPDATE: OIVO bekritiseert Belgische oorsprong Fairebel

“OIVO argumenteert dat de consument op de website van Fairebel wetens en willens misleid wordt omtrent de oorsprong van het product. De melk die onder het merk Fairebel verdeeld wordt, is melk die verzameld en verpakt wordt in het Groot-Hertogdom Luxemburg. Toch verwijzen de naam ‘Fairebel’ en de verpakking, met een koe in zwart-geel-rood op de doos, naar de Belgische oorsprong van de melk.

ZEER waardevolle aanvullende tekst van boerenblogger Luc (zuivelboerderij Baliehof): Lees het op de Boerenblog. Je krijgt er o.m. meer inzage in de zakelijke kant van het verhaal, met ook het standpunt van ABS.
Ik heb ook zelf op fairtradekookboek.wordpress een uitgebreidere reactie geschreven.

lees ook: Milcobel/Boerenbond valt Galaxy/Colruyt aan over oneerlijke claim op faire melkprijs
De dikke van de Boerenbond en den Delhaize hebben elkaar gevonden op de golf in Brussel… 😦

De Belgian Dairy Board zocht afgelopen jaren een uitweg uit de melkprijzencrisis door te proberen zelf een merk uit bouwen en een eigen assortiment in de supermarkten te krijgen.
We voelden veel voor hun aanpak, maar de distributiesector wilde niet mee en vandaag tekenen Delhaize en Boerenbond plechtig het doodsvonnis van BDB.

Brussel – Delhaize België stelt vandaag halfvolle AA-melk van een Belgische coöperatie voor. De melk is afkomstig van Milcobel, een Belgische coöperatie van meer dan 3.000 melkveehouders. Dankzij de samenwerking met de coöperatie krijgen de aangesloten boeren een betere vergoeding voor deze melk. De coöperatieve melk staat vanaf 7 april 2010 in de rekken van de Delhaizewinkels.

uit: persbericht Delhaize (07/04/2010)

kijk, vergelijk en constateer het schaamteloze plagiaat

Klik op de prent voor grotere afbeelding

En zo voerde BDB campagne en wilde het de consument overtuigen:

Something’s Rotten in European Supermarkets, schreef “Consumers International” in haar laatste rapport. Het deed onderzoek naar de supermarkten en het al dan niet opnemen van hun verantwoordelijkheid inzake arbeidsrechten en fairtraderelaties in hun toeleveringslijnen van voeding.

Het volk gaat hier niet intrappen, Boerenbond en Delhaize. De schijn wordt even opgehouden, maar daarna zal het liedje definitief uit zijn. Of wij met z’n allen daar dan beter van worden, is weer een ander iets.

Faire melkprijzen: de pot verwijt de ketel? Milcobel/Boerenbond valt Galaxy/Colruyt aan over oneerlijke claim op faire melkprijs

UPDATE 1 : Reacties op artikel “Belgische Fair-trademelk bij Delhaize”

Fair trade? “Fair trade is hier niet van toepassing”, die reactie bereikte DeWereldMorgen.be de laatste dagen verschillende keren naar aanleiding van het artikel over de ‘faire melk’ die de coöperatie Milcobel via Delhaize gaat verdelen.

UPDATE 2 : OIVO bekritiseert Belgische oorsprong Fairebel

“OIVO argumenteert dat de consument op de website van Fairebel wetens en willens misleid wordt omtrent de oorsprong van het product. De melk die onder het merk Fairebel verdeeld wordt, is melk die verzameld en verpakt wordt in het Groot-Hertogdom Luxemburg. Toch verwijzen de naam ‘Fairebel’ en de verpakking, met een koe in zwart-geel-rood op de doos, naar de Belgische oorsprong van de melk.

REFEREERT NAAR: Delhaize lanceert melk van een belgische coöperatie

Brussel – Delhaize België stelt vandaag halfvolle AA-melk van een Belgische coöperatie voor. De melk is afkomstig van Milcobel, een Belgische coöperatie van meer dan 3.000 melkveehouders. Dankzij de samenwerking met de coöperatie krijgen de aangesloten boeren een betere vergoeding voor deze melk. De coöperatieve melk staat vanaf 7 april 2010 in de rekken van de Delhaizewinkels.

link naar persbericht (07/04/2010) en ons gedacht hierover

en: Vilt.be sprak met professor Gino Van Ossel van de Vlerick Management School (14/12/2009)

ook: 12 mei 2010 – Campina: Hoe stop je één boer in het pak? op Foodlog.nl

Men vraagt zich wel eens af: wat haalt dat uit, die FairTradeGemeenten? Wel, de burgemeester van FairTradeGemeente Bocholt geeft antwoord metterdaad.

Onderstaande tekst plukte ik weg van boerenstebuiten.be. Maar omdat daar nogal eens eerder gepubliceerde teksten later onvindbaar worden en ze niet antwoorden op mijn mails, bewaar ik ‘m hier.

De burgemeester van Bocholt kondigt met veel bombarie aan dat zijn diensten enkel nog Galaxymelk zal gebruiken, die door de winkelketen Colruyt wordt aangeboden.

De OCMW-raad van Oostkamp beslist om uit te kijken naar een leverancier die mogelijks gepasteuriseerde melk van het merk Galaxy kan aanleveren.

Galaxymelk is verse melk waarmee Colruyt het nieuws haalde met als ondertoon dat daarvoor een betere prijs werd betaald aan de producent.

Milcobel reageert met een persbericht en een open brief aan de burgemeesters en schepenen om deze misvormde situatie aan te klagen.

Eerder al had ook Boerenbond-voorzitter Piet Vanthemsche geuit dat de stunt van Colruyt met Galaxymelk, een doordachte marketingstunt is, die enkel voor drie melkveehouders een meerwaarde inhoudt.

Hij noemt dat ‘windowdressing’, het oppoetsen van het imago van Colruyt.

Galaxymelk wordt door Colruyt de wereld ingestuurd als een soort fairtrade-product, waarbij – door rechtstreeks afname – melkveehouders een betere prijs ontvangen voor de melk.

Dat levert uiteraard een grote portie populariteit en media-aandacht, maar gelijktijdig ook een vertekend beeld van de werkelijke situatie.

Colruyt is er inderdaad in geslaagd om langs deze weg een enorme marketingstunt te realiseren. Maar de vraag is natuurlijk of de missie die deze ‘stunt’ uitdraagt ook de juiste is en of het niet eerder een misbruik is van de situatie waarin de zuivelsector zich momenteel bevindt, om via een emotionele campagne de consument aan te zetten om Galaxymelk te drinken, weliswaar enkel verkrijgbaar bij Colruyt?

Volgens Eddy Leloup van Milcobel moet er daar omzichtig mee omgegaan worden. “Als burgemeesters of openbare diensten dit gaan gebruiken voor media-aandacht of om aan populariteit te winnen, dan zijn we niet echt met de kern van de zaak bezig”, aldus Leloup, die er meteen ook op wijst dat een organisatie als Milcobel zich dagelijks bekommert om het welzijn van haar 3500 coöperanten.

Milcobel stuurde dus een open brief aan de Vlaamse burgemeesters en schepenen, om hen op deze vertekende situatie te wijzen. De bezorgdheid bij Milcobel ligt hem vooral in het feit dat hierdoor de aanzet kan gegeven worden naar meerdere burgemeesters om op de golven van deze hype mee te varen.

De vraag hierbij is: hebben wij hier te doen met handige politici die van deze mediahype proberen te profiteren, of met burgemeesters die bezorgd zijn over de situatie waarmee melkveehouders momenteel te kampen hebben? We laten het aan uw wijsheid (lees gezond boerenverstand) over… (Patrick Vaernewyck, producer Boerenstebuiten TV)

 

Stem mee!

Je mag meerdere antwoorden geven.